Çocuklarla iletişim, kişilerin bilinçli ya da bilinçsiz olarak iletmek istedikleri duygu ve düşüncelerini aktarmalarıdır. Bu sürecin başarılı olması kişilerin o derece mutlu olmasını sağlar. Olumlu becerilerin gelişmesi ve istenmeyen davranışların önlenmesi açısından çocuğun arkadaşlarıyla da iletişimi önemli bir yer tutmaktadır. Bazen ailelerin kazandırmakta zorlandığı birçok davranışları çocuklar arkadaşlıkları sayesinde kazanabilirler. Çoğu zaman aile içinde her istediği alınan veya her istediği yapılan çocuklar, arkadaşlık ilişkilerinde güçlükler yaşamaktadırlar. Bunun nedeni ise öğretmen ve arkadaşlarından da yanı davranışları beklerler.
Bazı çocuklar ise zamanının birçoğunu yetişkinlerle o kadar çok geçirirler ki; arkadaşları ile nasıl iletişime gireceklerini bilemezler. Çocuğun arkadaşlık ihtiyacını hep yetişkinler karşılamaya çalıştığı için, anaokulu veya ilköğretime başladığında çocuk, diğer çocuklardan uzak durma, çekinme davranışları veya bazı saldırgan davranış problemleri gösterebilirler. Bazı çocuklarda ise birbirlerini yanlış anladıkları için saldırgan tutumlar sergileyebilirler. Çocukların duygularını sözle ifade edebilmeleri birbirleriyle sağlıklı iletişim kurmasını sağlayacağı için saldırgan davranışları da azaltacaktır veya engelleyecektir.
Çocuklarla iletişim; arkadaşlık ilişkilerini nasıl geliştirebiliriz?
Çocuğun ilk iletişimi ailede başlayarak, çocuğun büyümesiyle birlikte genişlemeye başlar ve okula başladığı dönemde de gerçek arkadaşlık ilişkilerinin kurulduğu döneme girilir.
- Arkadaşlık ilişkilerinin gelişmesi için öncelikle aile, çocuğun içinde bulunabileceği sosyal ortamlar oluşturmalıdır. Bu ortam diğer çocukların eve davet edilmesi, arkadaşlarının olduğu ortamlara götürülmesi, okulöncesi dönemde yuvaya ya da anaokuluna başlaması şeklinde olabilir. Çocuk okulda, beklemeyi, sıra almayı, paylaşmayı, kendini ifade etme gibi pek çok beceriyi kazanacaktır.
- Anne babalar kendi arkadaş ilişkileriyle çocuklarına model olmalıdırlar. Bunun için uygun film, kitap, tiyatro, oyunlar da kullanılabilir.
- Anne babaların çocukları ile daha fazla zaman geçirmeleri, onlarla emir verme, tehdit etme, yargılama, küçük düşürme, öğüt verme gibi iletişim engelleri yolu ile değil, etkili dinleme ve konuşma becerilerini kullanarak iletişim kurmaları, olumlu davranışları pekiştirmeleri ile sağlanabilir.
- Aile içi ilişkilerde problem yaşayan ailelerde, profesyonel bir yardım almaları veya aile içi ilişkileri düzenleyerek çocuğun yanında kavga etmemeleri, tartışmamaları çocuğun arkadaşlık ilişkilerinde daha başarılı olmasını sağlayabilir.
- Anne babalar çocuklarını gözlemleyerek onların arkadaşlık ilişkilerinde zorlandıkları durumları belirleyerek başa çıkmalarına yardımcı olabilirler. Örneğin kaybetmeye karşı tahammülü olmayan çocuklarıyla oyun oynayarak onların kaybetmeye karşı toleransını geliştirebilirler.
- Aileler çocukların arkadaş ilişkilerini olumlu yönde etkileyecek hikayeler okuyabilirler.
- Çocuğunuzun dikkatini, kendi davranışlarının başkalarında yol açtığı duygulara ve başkalarının davranışlarının da kendilerinde yol açtığı duygulara çekebilirsiniz.
Tüm bunların yanında çocuğunuzun olumlu davranışlarını mutlaka pekiştirmeyi unutmayın.
Çocuklarınızla ilgili baş etmekte zorluk çektiğiniz veya çözemediğiniz problemler için bir uzmandan çocuk ve oyun terapisi desteği almanız faydalı olabilir.